SOROBAN – NGHỆ THUẬT TÍNH TOÁN NHẬT BẢN
Bàn tính Soroban là một vật dụng tính toán cực kỳ phổ biến mà hiện nay một số nước châu Á vẫn sử dụng trong tính toán. Ngoài ra bàn tính cũng được sử dụng trong các lớp học về dạy toán tư duy Soroban cho trẻ. Nếu bạn nào chưa biết bàn tính này là gì thì cùng NOZOMI tìm hiểu nội dung này nha .
1. Bàn tính soroban là gì?
Có nhiều ý kiến cho rằng bàn tính Soroban có từ Trung Quốc nhưng thực tế lại cho thấy Hi Lạp mới là quốc gia đầu tiên sở hữu bàn tính này . Sau đó , chiếc bàn tính này được sử dụng ở nhiều quốc gia khác . Trong đó có đất nước Trung Quốc . Tại đây , người Trung Quốc đã tạo ra một loại bàn tính riêng là Suanpan gồm 2 hạt phía trên và 5 hạt phía dưới . Đến thế kỷ 16 , dụng cụ tính toán này đã được du nhập vào Nhật Bản . Người Nhật đã cải tiến chỉ còn 1 hạt ở trên và 4 hạt ở dưới .
Dù hiện nay , Xử sở mặt trời mộc đang dẫn đầu trong thị trường công nghệ nhưng người dân nước này vẫn giữ thói quen sử dụng bàn tính Soroban trong học tập, làm việc. Bởi vì bàn tính Soroban không chỉ dùng để tính mà nói đã được nâng lên thành phương pháp Soroban giúp rèn luyện trí tuệ cho các em nhỏ.
2. Cấu tạo của bàn tính
Bàn tính cổ Soroban thường được làm bằng gỗ đẹp mắt, được ưa chuộng đến tận ngày nay. Hiện nay , ngoài bàn tính bằng gỗ, chúng ta có thêm các bàn tính bằng nhựa, nhiều màu đa dạng, đẹp mắt. Tuy nhiên , bàn tính bằng gỗ vẫn mang lại cảm giác tiếp xúc tốt hơn bàn tính bằng nhựa. Hơn nữa, âm thanh khi gảy hạt của bàn tính Soroban gỗ cũng thu hút và sống động hơn.
Và dù làm bằng chất liệu nào, thì bàn tính Soroban vẫn có cấu tạo chung gồm 5 phần:
- Khung bàn tính soroban: có hình chữ nhật, là phần bao quanh bên ngoài bàn tính.
- Thanh ngang “ Hari”: chia bàn tính làm 2 phần riêng biệt
- Thanh dọc “ Keta “: xâu và giữ hạt bàn tính. Thường được làm bằng que tre tiện tròn chống gãy. Tùy vào độ lớn của số cần tính mà bàn tính Soroban có số thanh gióng khác nhau. Nhưng số lượng thanh gióng luôn là là số lẻ. Bàn tính Soroban phổ biến nhất là loại từ 10 – 23 cột.
- Hạt bàn tính
- Phần trên bàn tính mỗi hạt được quy ước bằng 5 đơn vị (“Go-dama – 五玉” ).
- Phần dưới bàn tính gồm 4 hạt trên 1 thanh gióng, quy ước mỗi hạt là 1 đơn vị(“Ichi-dama – 一玉”)
- Điểm đơn vị: chấm trắng trên thanh ngang (có thể không có)
Thanh đơn vị được xem như là hàng đơn vị. Phần bên phải của thanh đơn vị là để tính toán số thập phân. Thanh liền bên trái thanh đơn vị là hàng chục, thanh trái liền tiếp theo nữa là hàng trăm, sau đó hàng ngàn, hàng triệu, v.v
3. Soroban trong đời sống của người Nhật
Ngừoi Nhật quan niệm việc học như một loại hình nghệ thuật . Chính vì lý do đó , bàn tính Soroban đã có mặt trong chương trình học hơn 500 năm. Nhưng vào thời kỳ Minh Trị và sau Thế chiến II sự du nhập của văn hoá phương Tây đã dần dần thay đổi hệ thống giáo dục của Nhật Bản.
Kể từ đó, tại các trường tiểu học đã bắt đầu vắng bóng bàn tính gảy . Bàn tính Soroban từ môn học chính thức dần chuyển sang các lớp học tư thục ngoài giờ . Tuy nhiên , hiện nay Soroban đã quay trở lại vì nó mang đến rất nhiều lợi ích tuyệt vời cho trẻ nhỏ .
Tại các tiết học thực hành Soroban , giáo viên sẽ đọc một chuỗi số (cộng, trừ, nhân và chia) theo nhịp điệu như một bài hát . Ở phần cuối, giáo viên sẽ đưa ra đáp án. Điều này giúp học sinh rèn luyện khả năng tuân theo nhịp độ mà giáo viên đưa ra . Trong khi trí óc vẫn suy nghĩ bình tĩnh và chính xác. Bằng cách này, phương pháp Soroban phản ánh văn hóa Nhật Bản về việc thực hành thiền định trong mọi khía cạnh của cuộc sống.
Không chỉ xuất hiện ở các môi trường học mà Soroban còn xuất hiện ở các doanh nghiệp . Đến nỗi một số công việc văn phòng yêu cầu chứng chỉ Soroban đối với nhân viên.
Soroban không chỉ là một món đồ chơi hoặc công cụ tính toán thông thường . Nếu bạn dành nhiều năm luyện tập thì chắc chăn sẽ đạt được kỹ năng được gọi là “Anzan Soroban – 暗算そろばん” hay tính nhẩm Soroban. Khi đạt trình độ này , bạn sẽ thực hiện được những phép tính khổng lồ mà không cần đến công cụ.
4. Lợi ích của việc sử dụng bàn tính gảy
Ngoài việc giúp trẻ có khả năng tính toán siêu tốc, Soroban còn giúp trẻ phát triển toàn diện các kỹ năng khác .Các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng sử dụng bàn tính có hiệu quả cho sự phát triển của não phải và tư duy sáng tạo.
Sau đây là một số lợi ích
- Cải thiện sự tập trung và ghi nhớ, đặc biệt là đối với các con số.
- Phát triển khả năng hình dung.
- Quan sát kỹ hơn.
- Xử lý thông tin nhanh.
- Tăng tốc độ nghe, thu nạp thông tin.
- Tính nhẩm.
- Lý luận logic.
- Sự nhanh nhẹn.
Có lẽ khi khi mới sử dụng Soroban chắc chắn bạn sẽ cảm thấy khó hiểu và khó sử dụng . Nhưng bàn tính này là tiền đề cho phương pháp tính nhẩm cực nhanh, với những con số khổng lồ, nhanh hơn cả máy tính. Đó chính là lý do vì sao những Siêu trí tuệ trên thế giới lại sở hữu khả năng tính toán hơn người. Không phải là năng khiếu nào cũng sẵn có mà tất cả đều nhờ vào sự rèn luyện từng ngày.